Bina, 19. yüzyılda Neoklasik tarzda, meyilli bir teras üzerine inşa edilmiştir. Bunun 1831 yılında ilkin hastane olarak (St Roch Hastanesi) kullanıldığı; 1845 yılında Fransızlar tarafından onarılarak fakir Hıristiyan aileleri için bir bakımevine dönüştürüldüğü bilinmektedir. Aynı bina daha sonra hıfzısıhha müessesesi ve sağlık müdürlüğü hizmet binası olarak kullanılmıştır. 2 Aralık 1984 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na etnografya müzesi olarak düzenlenmek üzere devredilmiştir.
Müzenin Tarihsel Geçmişi ve Kuruluşu
İzmir'de etnografik eserler 29 Ekim 1978 tarihinden itibaren İzmir Atatürk ve Etnografya Müzesi'nin alt katında teşhir edilmekte idi. Daha sonra 1985-1987 yıllarında restore edilen eski sağlık müdürlüğü binası etnografya müzesi olarak hizmete sunulmuştur.
Sergileme Düzeni
Sergileme Düzeni
Etnografik eserler, depolarda teşhire sunulmayan diğer eserler ve çevre müze müdürlüklerinden devrolunan etnografik eserlerle birlikte teşhir ve tanzim edilmiştir.
Müze binası zemin kat üzerine üç katlı olarak inşa edilmiştir. 1. ve 2. katları teşhir salonları 3. kat depo, laboratuar, fotoğraf stüdyosu ve büro olarak hizmete sunulmuştur.
Teşhirinde İzmir ve yöresinin 19. Yüzyıl'daki sosyal yaşamından kesitler verilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, endüstrileşme ile birlikte bugün artık yok olmaya yüz tutmuş, tenekecilik, nalıncılık, çömlekçilik, gözboncukçuluğu, tahta baskıcılık, halı dokumacılığı, urgancılık, keçecilik ve seraciye gibi el sanatlarımız sergilenerek tanıtılmaktadır.
Birinci Kat Teşhir Salonu
Müze binası zemin kat üzerine üç katlı olarak inşa edilmiştir. 1. ve 2. katları teşhir salonları 3. kat depo, laboratuar, fotoğraf stüdyosu ve büro olarak hizmete sunulmuştur.
Teşhirinde İzmir ve yöresinin 19. Yüzyıl'daki sosyal yaşamından kesitler verilmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle, endüstrileşme ile birlikte bugün artık yok olmaya yüz tutmuş, tenekecilik, nalıncılık, çömlekçilik, gözboncukçuluğu, tahta baskıcılık, halı dokumacılığı, urgancılık, keçecilik ve seraciye gibi el sanatlarımız sergilenerek tanıtılmaktadır.
Birinci Kat Teşhir Salonu
Sağda 1. bölümde: 19. Yüzyıl misafir odası, el işlemeleri, hamam takımları ile 2. bölümde: Gözboncuğu fırını ve örnekleri, İzmir İli'nin ilk Türk eczanesi (İttihat Eczanesi), keçecilik, nalıncık ve tenekecilik sergilenmiştir. İzmir'in meşhur şerbetçisi (Demirhindi) bu bölümde yaşadığı yüzyıldan ziyaretçilere teşhir edilmektedir. 3. bölümde: Menemen çömlek çarkı ve mamülleri, saraciye, deve ve deve güreşleri, halk oyunları, efe ve efe giysileri tanıtılmıştır. Salonların iç kısımlarında yer alan koridordaki gömme vitrinlerde para keseleri, sedef kakmalı eşyalar, cam ve el işlemeleri teşhir edilmiştir.
Bu Bölümde zeybek kıyafetleri ve bunlara ait aksesuarlar, deve güreşi ile ilgili fotoğraflar, bir manken üzerinde gösterilmiş olan “şerbetçi" ve bu meslek ile ilgili malzemeler, deve, at, eşek gibi hayvanlara ait koşumlar yer almaktadır. Yine bu bölümde Çömlekçilik Tenekecilik, Keçecilik, Nalıncılık, gibi el emeği ürünler ve bunların yapılış şekilleri yer almaktadır.
Sergilenen esreler sırasıyla: “Çömlekçi Atölyesi” ve çeşitli çömlek ürünleri, “Tenekeci İmalathanesi” ve burada üretilen soba, mangal, ibrik, faraş ve bunun gibi malzemeler, “Keçecilik ve Nalıncılık İmalathaneleri” ve bunlarla ilgili ürünler ve diğer malzemeler…
Bu Bölümde zeybek kıyafetleri ve bunlara ait aksesuarlar, deve güreşi ile ilgili fotoğraflar, bir manken üzerinde gösterilmiş olan “şerbetçi" ve bu meslek ile ilgili malzemeler, deve, at, eşek gibi hayvanlara ait koşumlar yer almaktadır. Yine bu bölümde Çömlekçilik Tenekecilik, Keçecilik, Nalıncılık, gibi el emeği ürünler ve bunların yapılış şekilleri yer almaktadır.
Sergilenen esreler sırasıyla: “Çömlekçi Atölyesi” ve çeşitli çömlek ürünleri, “Tenekeci İmalathanesi” ve burada üretilen soba, mangal, ibrik, faraş ve bunun gibi malzemeler, “Keçecilik ve Nalıncılık İmalathaneleri” ve bunlarla ilgili ürünler ve diğer malzemeler…
Birinci Kat Teşhir Salonunun diğer bir bölümünde 20. yy. başlarındaki bir eczanede olması gereken tüm araç ve gereçler sergilenmektedir. Bu malzemeler 1903 yılında açılmış olan “İttihat Eczanesi”ne ve bu eczaneni sahibi olan Mehmet Esat Kipman’a aittir.
Eczanenin hemen karşısında “Tahta Kalıp Kumaş Baskı” atölyesi, bu atölyede kullanılan kalıplar ve bu teknik ile üretilmiş olan çeşitli kumaş örnekleri bulunmaktadır.
Eczanenin hemen karşısında “Tahta Kalıp Kumaş Baskı” atölyesi, bu atölyede kullanılan kalıplar ve bu teknik ile üretilmiş olan çeşitli kumaş örnekleri bulunmaktadır.
Vitrinlerde sergilenen yazma ve iğne oyaları; kadın ve erkek giyimleri, bu giyimleri tamamlayan para kesesi, mendil, kuşak, başörtüsü; havlu, bohça, çarşaf, perde gibi ev süsleme eşyaları dikkatinizi çekecektir.
Birinci Kat Teşhir Salonunda küçük bir nazar boncuğu atölyesi de bulunmaktadır.
Sivil mimari örneklerinin fotoğraflarla anlatıldığı bölümde Türk evlerindeki ahşap işçiliğinin teknik ve süslemeleri sergilenmektedir.
İkinci Kat Teşhir Salonu
Birinci Kat Teşhir Salonunda küçük bir nazar boncuğu atölyesi de bulunmaktadır.
Sivil mimari örneklerinin fotoğraflarla anlatıldığı bölümde Türk evlerindeki ahşap işçiliğinin teknik ve süslemeleri sergilenmektedir.
İkinci Kat Teşhir Salonu
1. bölümde: 19. yüzyıl gelin odası, gelinliklerin vitrini, oturma odası, sünnet odası ve mutfak malzemeleri, 2. bölümde: Ege Bölgesi gelin başları, kadın süs eşyaları, Osmanlı Devri sikkeleri, el yazması kitaplar ve yazı takımları teşhir edilmiştir.
Dokumalar bölümde Ege Bölgesi’nin ünlü Bergama, Milas, Gördes, Kula, Uşak, Balıkesir-Yağcıbedir halı ve kilim dokumalarından örnekler ile bir halı dokuma tezgahı sergilenmektedir. Bunların yanı sıra heybe, torba, bel kuşağı, önlük gibi dokumalar da bulunmaktadır.
Silahlar bölümünde 17–18 ve 19. yy.lara ait tüfek, çakmaklı tüfek, filinta, tabanca, piştov gibi ateşli aletler ile ok, yay, pala, mızrak, balta, kılış gibi ilkel silahlar ve savaş giysileri sergilenmektedir.
Bu bölümü izleyen vitrinlerde yazı takımları ve el yazması kitaplar yer almaktadır.
Ege Bölgesi’nin çeşitli yörelerine ait gelin başları, daha önceki bölülerde görülen kadın giysilerinin devamıdır. Aynı bölümde bilezik, kemer, küpe gibi takılar da sergilenmektedir.
Gelin odası bölümünde karyola, çeyiz sandıkları, aynalı konsol, yerde halılar bulunmaktadır. Odada yeni evli çift namaz kılarken canlandırılmıştır. Gelin odasının yanındaki vitrinde gelin giysileri bulunmaktadır. Bunların üzerinde sim, sırma tekniği ile ustalıkla işlenmiş süslemeler bulunmaktadır. Bunlar “bindallı” olarak adlandırılan giysilerdir. Aynı vitrinde “cepken” adı verilen kısa süslü giysiler de bulunmaktadır.
Oturma ve misafir odasında geleneksel Türk evlerinde olduğu gibi pencere kenarına yerleştirilmiş olan sedir üzerinde evin hanımı bebeğini uyuturken bir taraftan da yün eğirmektedir. Evin beyi ise sedirin köşesinde dinlenmektedir. Yerde halılar ve ısınma aracı olarak mangal, duvarlarda ise aydınlatma araçları, yazılı tablolar, kadife perdeler bulunmaktadır. Bu odadan sünnet odasına geçilmektedir. Süne odasının tam karşısındaki vitrindeki şerbet takımları dikkat çekicidir.
Mutfak bölümündeki eşyaların pek çoğu üzeri kalaylanmış bakır malzemeden yapılmıştır. Ortada yemek sofrası (sini), üzerinde yemek tabakları (sahan) ve tahta kaşıklar bulunmaktadır. Bir kenarda ise su kapları ve havanlar, Türk kahvesinin öğütüldüğü el değirmenleri ve çeşitli mutfak eşyaları görülmektedir.
Müzenin bundan sonraki bölümlerinde ithal porselen eşyalar, Türk ustalarının el emeği su kabı, fincan zarfı, kaşık gibi gümüş eşyalar bulunmaktadır.
Vitrinlerde sergilenen ahşap üzerine sedef kakma el ürünleri de yer alır. Bunlar nalın, rahle, mücevher veya makyaj kutuları ve yemek kaşıkları gibi eşyalardır.
[hr]
Adres: Bahri Baba Parkı İçi Konak-İzmir
(Arkeoloji Müzesi ile aynı bahçededir)
Telefon: 0232 489 07 96
[hr]
Kaynak:
İzmir Etnoğrafya Müzesi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, Aralık 2005.
(Fotoğraflar: Selda Sivrioğlu)
Dokumalar bölümde Ege Bölgesi’nin ünlü Bergama, Milas, Gördes, Kula, Uşak, Balıkesir-Yağcıbedir halı ve kilim dokumalarından örnekler ile bir halı dokuma tezgahı sergilenmektedir. Bunların yanı sıra heybe, torba, bel kuşağı, önlük gibi dokumalar da bulunmaktadır.
Silahlar bölümünde 17–18 ve 19. yy.lara ait tüfek, çakmaklı tüfek, filinta, tabanca, piştov gibi ateşli aletler ile ok, yay, pala, mızrak, balta, kılış gibi ilkel silahlar ve savaş giysileri sergilenmektedir.
Bu bölümü izleyen vitrinlerde yazı takımları ve el yazması kitaplar yer almaktadır.
Ege Bölgesi’nin çeşitli yörelerine ait gelin başları, daha önceki bölülerde görülen kadın giysilerinin devamıdır. Aynı bölümde bilezik, kemer, küpe gibi takılar da sergilenmektedir.
Gelin odası bölümünde karyola, çeyiz sandıkları, aynalı konsol, yerde halılar bulunmaktadır. Odada yeni evli çift namaz kılarken canlandırılmıştır. Gelin odasının yanındaki vitrinde gelin giysileri bulunmaktadır. Bunların üzerinde sim, sırma tekniği ile ustalıkla işlenmiş süslemeler bulunmaktadır. Bunlar “bindallı” olarak adlandırılan giysilerdir. Aynı vitrinde “cepken” adı verilen kısa süslü giysiler de bulunmaktadır.
Oturma ve misafir odasında geleneksel Türk evlerinde olduğu gibi pencere kenarına yerleştirilmiş olan sedir üzerinde evin hanımı bebeğini uyuturken bir taraftan da yün eğirmektedir. Evin beyi ise sedirin köşesinde dinlenmektedir. Yerde halılar ve ısınma aracı olarak mangal, duvarlarda ise aydınlatma araçları, yazılı tablolar, kadife perdeler bulunmaktadır. Bu odadan sünnet odasına geçilmektedir. Süne odasının tam karşısındaki vitrindeki şerbet takımları dikkat çekicidir.
Mutfak bölümündeki eşyaların pek çoğu üzeri kalaylanmış bakır malzemeden yapılmıştır. Ortada yemek sofrası (sini), üzerinde yemek tabakları (sahan) ve tahta kaşıklar bulunmaktadır. Bir kenarda ise su kapları ve havanlar, Türk kahvesinin öğütüldüğü el değirmenleri ve çeşitli mutfak eşyaları görülmektedir.
Müzenin bundan sonraki bölümlerinde ithal porselen eşyalar, Türk ustalarının el emeği su kabı, fincan zarfı, kaşık gibi gümüş eşyalar bulunmaktadır.
Vitrinlerde sergilenen ahşap üzerine sedef kakma el ürünleri de yer alır. Bunlar nalın, rahle, mücevher veya makyaj kutuları ve yemek kaşıkları gibi eşyalardır.
[hr]
Adres: Bahri Baba Parkı İçi Konak-İzmir
(Arkeoloji Müzesi ile aynı bahçededir)
Telefon: 0232 489 07 96
[hr]
Kaynak:
İzmir Etnoğrafya Müzesi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, Aralık 2005.
(Fotoğraflar: Selda Sivrioğlu)
